In het Salien, de voorlaatste ijstijd, bedekte het driehonderd meter hoge landijs grote delen van Nederland. De gletsjers duwden reusachtige hoeveelheden zand, keileem en zwerfstenen voor zich uit, verbreedden de dalen en stuwden door hun gewicht de aardlagen tussen de dalen op tot soms tweehonderd meter hoge stuwwallen.
Deze stuwwal drong de Rijn steeds verder naar het westen om in de Lob van Gennep samen te stromen met de Maas. Maas en Rijn zochten over de spoelzandvlakte aan de voet van de stuwwal in een vlechtwerk van stroomgeulen hun bedding. De meters dikke pakketten blokkeerden en verstopten hun loop waardoor de rivieren gedwongen werden telkens weer een nieuwe bedding te zoeken. De Niers vindt zijn bedding in de fossiele geulen van de Rijn. Later werden de vlaktes aan de voet van de stuwwal een poolwoestijn waar in de warmere maanden het smeltwater diepe geulen en dalen uitspoelde. De altijd waaiende winden zetten lagen lössgrond af en stoven het rivierzand uit de hogere delen op tot de Maasduinen. Aan de voet van de stuwwal ontstonden toen het weer warmer werd moerassen met hoogveen waar de Niers zich moeizaam een weg doorheen zocht. Oorspronkelijk was bewoning door mensen uitsluitend mogelijk op de hoge ruggen en Maasduinen. In latere tijden werden aan de Niers stadjes en dorpjes, kloosters en kastelen gebouwd (Herrnsitze). Hier stonden ooit de nu vrijwel volledig verdwenen kastelen Nergena en Hamm. Waar de Niers nu de grens is tussen Nederland en Duitsland, lag tot in de Eerste Wereldoorlog een brug. Een belangrijke verbinding voor handelaren en pelgrims, voor boeren en soldaten. Op kaarten uit de 17e en 18e eeuw wordt deze brug vermeld als een houten brug over de Niers. De vroegere gemeente Ottersum had het recht hier tol te heffen, een inkomstenbron voor deze door oorlogsgeweld en buitenlandse bezetting armlastig geworden gemeente.
De Hamsebrugweg de oude naam van een zijweg van de Kleefseweg leidde vroeger naar een houten brug over de Niers. Dat hier tol werd geheven, onderstreept het belang van deze oeververbinding. De brug is in de Eerste Wereldoorlog (1914 – 1918) gesloopt om het drukke smokkelverkeer te hinderen.
Ga je op ontdekkingstocht? Bezoek dan ook museum Het Petershuis en bekijk vondsten uit verschillende perioden.
LET OP: De speer ligt bij de ingang van de Hamsebrugweg. Op de splitsing van de Kleefseweg en de Hamsebrugweg.
Toeristische informatie
Museum Het Petershuis
Niersstraat 2, 6591 CB Gennep
Voor openingstijden raadpleeg www.museumpetershuis.nl