In mei 1752 viel de zware deur van het cachot in Nederweert dicht. De beruchte gouddief Jan Antoon Corts zat opgesloten in een kleine donkere cel. Er hingen smeedijzeren ringen aan de muur waaraan Jan Antoon, ook wel Kleinen Thoin genoemd, zat vastgeketend. Zijn naam en het jaar waarin hij vastzit kraste hij in de muur in afwachting van zijn vonnis. De laatste woorden van Jan Antoon Corts tijdens zijn verhoor waren ‘per bestiept de pen en fikste in de fonken’ wat betekent: ‘pak de ijzeren tang en steek ze in het vuur’. Niet veel later op 29 augustus 1752 was dat ook de manier waarop hij na veroordeling aan zijn einde kwam; hij werd levend geradbraakt, gruwelijk verminkt en op de brandstapel verbrand.
Wanneer het oude gemeentehuis in 1921 wordt vernieuwd vindt men onder het pand de dodencel terug waar tot op de dag van vandaag nog steeds ‘Johannes Antonius Corts’ en ‘1752’ in het pleisterwerk staat gekrast. De cel is echter niet meer toegankelijk.
Ook op andere manieren heeft Jan Antoon zijn sporen tot in onze tijd nagelaten. In het Algemeen Rijksarchief in Den Haag liggen zijn verhoorverslagen bewaard. Bijzonder is dat door deze verhoren de sleutel van de geheimtaal van de bandieten is ontfutseld. Bendeleden gebruikten hiervoor allerlei, aan de taal van zigeuners en Joden ontleende, woorden. Zo konden ze onderling communiceren in een voor buitenstaanders onbegrijpelijk taaltje met woorden zoals: sossem = paard, knol = horloge en grommen = kinderen. De herinnering aan de crimineel leefde nog heel lang voort in de overlevering. Nederweerter ouders corrigeerden hun kinderen in vroegere tijden met de dreigende woorden: ‘Jan Antoon zal uch krieëge’!
Download de app
TIP: Deze locatie is onderdeel van de Archeo belevingsroute op het eiland van Weert en de archeologische fietsroute Weert het eiland en haar sferen.
Aanvullende informatie:
Achtergrondinformatie over het cachot
Algemene historische informatie over Nederweert
Historisch onderzoek Nederweert
Historische rondleidingen door de dorpskern van Nederweert